Herfindahl-Hirschman Endeksi (Herfindahl-Hirschman Index veya HHI), bir endüstrideki şirketler arasındaki pazar paylarını ölçmek ve endüstri yoğunluğunu değerlendirmek için kullanılan bir kavramdır. Bu endeks, endüstrideki rekabet düzeyini anlamak ve anti-monopol düzenlemeleri için bir araç olarak kullanılır.
Herfindahl-Hirschman Endeksi‘nin temel özellikleri:
- Pazar Paylarına Dayalı Değerlendirme: Endeks, bir endüstrideki tüm şirketlerin pazar paylarını temel alarak hesaplanır. Pazar payları, şirketlerin satış gelirlerinin toplam endüstri satış gelirlerine oranıyla hesaplanır.
- Rekabet Düzeyi ve Yoğunluk: Herfindahl-Hirschman Endeksi, endüstrideki pazar paylarının ne kadar dengeli veya yoğun olduğunu ölçer. Eğer birkaç büyük şirket büyük pazar paylarına sahipse, HHI yüksek olur ve endüstri yoğun olarak kabul edilir.
- Anti-Monopol Düzenlemeleri: HHI, anti-monopol düzenlemeleri yaparken veya rekabeti değerlendirirken kullanılır. Eğer HHI değeri belirli bir eşiğin üzerindeyse, endüstrideki rekabetin yetersiz olduğu düşünülebilir ve düzenleyici müdahale düşünülebilir.
- Hesaplama ve İnterpretasyon: HHI değeri, pazar paylarının karesi şeklinde hesaplanır ve tüm şirketlerin HHI değerleri toplanarak elde edilir. Düşük HHI değerleri rekabetin yüksek olduğunu, yüksek HHI değerleri ise yoğun bir yapıyı gösterir.
Herfindahl-Hirschman Endeksi, Amerikalı ekonomistler Orris Herfindahl ve Albert O. Hirschman tarafından geliştirilmiştir. Bu endeks, rekabet düzeyini analiz etmek, endüstri yoğunluğunu değerlendirmek ve anti-monopol düzenlemeleri yapmak için bir araç olarak kullanılır.