Para Arzı, bir ekonomide belirli bir dönemde dolaşımda bulunan toplam para miktarını ifade eder. Para arzı, ekonomik politikaların etkisi altında değişebilir ve ekonomik aktivite üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Para arzı, genellikle para politikasıyla ilişkilendirilir.
Para arzının temel bileşenleri:
- Merkez Bankası Para Arzı (MB): Merkez bankası tarafından çıkarılan ve ekonomideki toplam para miktarını temsil eden para türleridir. Bu para türleri, genellikle banknotlar ve madeni paralar şeklinde olup, merkez bankası tarafından düzenlenir.
- Ticari Banka Para Arzı (CB): Ticari bankaların müşterilerine verdiği mevduat hesapları ve diğer ödeme araçlarındaki parayı temsil eder. Ticari bankaların kredi ve mevduat işlemleri yoluyla oluşturulan para arzıdır.
- Geniş Para Arzı (M2 veya M3): Merkez bankası parası (MB) ve ticari banka para arzının (CB) toplamını ifade eder. Geniş para arzı, daha geniş bir para tanımını temsil eder ve nakit dışı ödeme araçlarını içerebilir.
Para arzı, ekonomideki para miktarını ve likidite seviyelerini etkiler. Merkez bankaları, para politikaları yoluyla para arzını kontrol ederek enflasyon, faiz oranları ve ekonomik büyüme gibi faktörleri yönlendirebilirler. Para arzının kontrolü, ekonomik istikrarı sağlamak ve enflasyon gibi olumsuz etkileri sınırlamak amacıyla önemlidir.
Ülkeler genellikle para arzını ve para politikasını izlemek ve yönetmek için para arzı istatistikleri ve göstergelerini kullanırlar. Para arzının yanı sıra para talebi, para politikalarının etkisi ve ekonomik sonuçları da analiz edilir.