Ekonomi
Ramsey Fiyatlandırması (Ramsey Pricing)
Ramsey Fiyatlandırması (Ramsey Pricing), halka açık hizmetlerin veya doğal monopol olan ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılan bir yaklaşımdır. Bu fiyatlandırma stratejisi, ekonomist Frank Ramsey tarafından 1920’lerde tanımlanmıştır ve amacı, toplam refah kaybını minimize ederken gerekli geliri elde etmektir. Doğal bir monopolün (yani bir firmanın mal veya hizmeti tüm piyasada en düşük maliyetle sunabileceği bir piyasa) var olduğu […]
Hotelling Kuralı (Hotelling’s Rule)
Hotelling Kuralı, kaynakların optimal olarak nasıl çıkarılması gerektiğini açıklayan bir ekonomik prensiptir. Ekonomist Harold Hotelling tarafından geliştirilen bu kural, özellikle doğal kaynakların çıkarılmasında ve enerji sektöründe kullanılan bir konsepttir. Hotelling Kuralı, şu temel prensibe dayanır: Bir doğal kaynağın çıkarılma hızı zamanla arttıkça, kaynağın fiyatı da artar. Bu, bir kaynağın sınırlı bir kaynak olduğu durumlar için […]
Kaldor-Hicks Kriteri (Kaldor-Hicks Criterion)
Kaldor-Hicks Kriteri (Kaldor-Hicks Criterion), ekonomik politika değişikliklerinin toplam refahı artırıp artırmadığını değerlendiren bir ekonomik kavramdır. Bu kavram, ekonomistler Nicholas Kaldor ve John Hicks tarafından geliştirilmiştir. Kaldor-Hicks Kriteri, genel olarak şu prensiplere dayanır: Bir ekonomideki değişikliklerin herhangi bir kişinin refahını artırıp artırmadığına bakmaksızın, toplam refahı artırdığı durumları kabul eder. Yani, bazı kişilerin refahının azalabileceği bir durum […]
Arrow-Debreu Modeli (Arrow-Debreu Model)
Arrow-Debreu Modeli, ekonomide genel denge teorisini incelemek için geliştirilmiş bir matematiksel modeldir. Bu model, ekonomik bir sistemi bir dizi denklemle ve piyasa türleriyle temsil eder. İsimleri Kenneth Arrow ve Gérard Debreu tarafından ortaya atılan bu model, genel denge teorisini derinlemesine anlamak ve analiz etmek için kullanılır. Arrow-Debreu Modeli’nin temel özellikleri şunlardır: Zaman ve Mekân İçermeyen […]
Lerner Endeksi (Lerner Index)
Lerner Endeksi (Lerner Index), bir firmanın piyasa gücünü ölçen bir ekonomik göstergedir. Bu endeks, bir firmanın fiyatlandırma stratejilerinin piyasa talebine nasıl tepki verdiğini ve dolayısıyla fiyat esnekliğini yansıtır. Lerner Endeksi, aşağıdaki formülle hesaplanır: L=P−MC / P Burada: L, Lerner Endeksi’ni temsil eder. P, ürün fiyatını temsil eder. MC, marjinal maliyeti temsil eder. Lerner Endeksi, -1 […]
Bertrand Rekabeti (Bertrand Competition)
Bertrand Rekabeti (Bertrand Competition), iki veya daha fazla firma arasındaki fiyat rekabetini tanımlayan bir ekonomik kavramdır. Bu rekabet türünde firmalar, ürünlerini aynı veya benzer fiyatlarla piyasaya sunarlar. Bertrand Rekabeti, genellikle tam rekabet koşullarının altında çalışan ve ürünleri homojen olan piyasalarda görülür. Bertrand Rekabeti‘nin temel özellikleri: Fiyat Muharebesi: Firmalar, ürünlerini en düşük fiyatla satma stratejisi izlerler. […]
Cournot Rekabeti (Cournot Competition)
Cournot Rekabeti (Cournot Competition), ekonomide firmaların üretim düzeylerini belirlerken diğer firmaların üretimini sabit kabul ederek hareket ettiği bir rekabet modelidir. Bu modelde her firma, diğer firmaların üretimini etkilemeyecek şekilde kendi üretim düzeyini belirler. Cournot Rekabeti‘nin temel özellikleri: Üretim Kararları: Her firma, diğer firmaların üretim düzeyini sabit kabul eder ve kendi üretim düzeyini belirlerken diğer firmaların […]
Leontief Tercihleri (Leontief Preferences)
Leontief Tercihleri (Leontief Preferences), ekonomi alanında tüketici tercihlerini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Bu tercih türü, tüketicinin tüketim mal ve hizmetleri arasında sabit bir oranla değişen tercihleri ifade eder. Bu, tüketici tarafından farklı mal ve hizmetlerin birbiriyle değiştirilebileceği bir durumu yansıtır. Leontief Tercihleri‘nin temel özellikleri: Sabit Oranlı Değişim: Bu tercih türünde tüketici, bir mal […]
Edgeworth Kutusu (Edgeworth Box)
Edgeworth Kutusu, iki tüketicinin (veya iki üreticinin) iki farklı mal arasında potansiyel değiş-tokuş kombinasyonlarını görselleştirmek için kullanılan bir grafiksel araçtır. Francis Ysidro Edgeworth tarafından 19. yüzyılın sonlarında tanıtılmıştır. Bu kutu, iki tüketicinin tüketim olanakları sınırını ve potansiyel Pareto etkinlik noktalarını göstermek için kullanılır. Edgeworth Kutusu’nun temel oluşturma adımları şunlardır: İki malın (örneğin, elma ve muz) […]
Pareto İyileşmesi (Pareto Improvement)
Pareto İyileşmesi (Pareto Improvement), ekonomide bir durumu veya dağılımı değiştirerek en az bir kişinin refahını artırırken hiç kimsenin refahını düşürmeyen bir değişikliği ifade eder. Bu kavram, toplumsal refahın artırılmasında faydalı olan değişiklikleri tanımlamak için kullanılır. Pareto İyileşmesi‘nin temel özellikleri: Herkesin Refahı Artar veya Aynı Kalır: Pareto İyileşmesi, hiç kimsenin refahını düşürmeden en az bir kişinin […]